အမှောင်ခေတ်တွင်း ပြန်လည်သက်ဆင်းခြင်း

ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ဦးဆောင်သည့် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်က မဲအပြတ်အသတ် အနိုင်ရရှိခဲ့သော ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်ကို စစ်ကောင်စီက ပယ်ဖျက်လိုက်သည်။ ဤလုပ်ရပ်ကို လက်မခံကြောင်း အနိုင်ရ နိုင်ငံရေးပါတီများက ဝေဖန်ရှုတ်ချလိုက်ကြသည်။

NLD ပါတီ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဦးဉာဏ်ဝင်းသည် အကျဉ်းထောင်အတွင်း ကိုဗစ် -၁၉ ကူးစက်ခံရပြီး ကွယ်လွန်ခဲ့သည်။ ကပ်ရောဂါကာလအတွင်း ဖမ်းဆီးခံထားရစဉ် ကွယ်လွန်ခြင်းအတွက် အဓိကတရားခံသည် စစ်ကောင်စီဖြစ်ကြောင်း မိသားစုဝင်များက ပြောကြားခဲ့ကြသည်။

နှစ်စဉ်ကျင်းပသည့် အာဇာနည်နေ့အခမ်းအနားကို ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အား တက်ရောက်ခွင့်မပြုဘဲ စစ်‌ကောင်စီက ပိတ်ပင်ခဲ့သည်။ မြို့အတော်များများတွင် စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို ဆန့်ကျင်သူများက ဆန္ဒပြခဲ့ကြသည်။

၁၉၆၂ စစ်တပ်အာဏာသိမ်းမှုကို ဆန့်ကျင်သည့် ဇူလိုင် ၇ ရက် ကျောင်းသားလှုပ်ရှားမှု နှစ်ပတ်လည်အထိမ်းအမှတ်အဖြစ် နိုင်ငံတစ်ဝန်းက မြို့ကြီးများတွင် လူငယ်အများအပြား စုဝေးဆန္ဒပြခဲ့ကြပြီး စစ်ကောင်စီကို ဆက်လက်တိုက်ပွဲဝင်ကြရန် ပြည်သူများကို တောင်းဆိုခဲ့ကြသည်။

စစ်ကောင်စီအဖွဲ့ဝင်သုံးဦး အပါအဝင် စစ်ကောင်စီနှင့်ဆက်နွယ်သူ ၂၂ ဦးကို အမေရိကန်ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးဌာနက ပိတ်ဆို့အရေးယူလိုက်ပြီး ဒီမိုကရေစီလမ်းကြောင်းသို့ ပြန်မသွားပါက တိုးမြှင့်အရေးယူမည်ဟု ထုတ်ပြန်လိုက်သည်။

စစ်အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်ရေး လှုပ်ရှားမှုကြောင့် ပုဒ်မ ၅၀၅ (က) ဖြင့် ဖမ်းဆီးထားသူများအပါအဝင် အကျဉ်းသား ၂၃၀၀ ခန့်ကို စစ်ကောင်စီက ပြန်လွှတ်ပေးလိုက်သည်။ ဤလုပ်ရပ်သည် ဖေဖော်ဝါရီလ အာဏာသိမ်းမှုအပြီး စစ်ကောင်စီကို နိုင်ငံတကာ အသိအမှတ်ပြုမှုရရန် ရည်ရွယ်ကြောင်း လေ့လာသူများက ဝေဖန်ခဲ့ကြသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဒီမိုကရေစီ ပြန်လည်ဖော်ဆောင်ရေးနှင့် မြန်မာစစ်တပ်ကို လက်နက်ရောင်းချမှုများ ပိတ်ပင်ရန် ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေညီလာခံ အစည်းအဝေးက ထောက်ခံမဲအများစုဖြင့် သဘောတူဆုံးဖြတ်လိုက်ပါသည်။

ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နှင့် သမ္မတဦးဝင်းမြင့်အပေါ် စစ်ကောင်စီက စွဲထားသည့်အမှုများအတွက် တရားလိုအဖြစ် ဆောင်ရွက်သူများကို နေပြည်တော် အထူးတရားရုံးတွင် ပထမဆုံးအကြိမ် စတင်စစ်ဆေးခဲ့သည်။ ဤစွဲချက်များသည် ရွေးကောက်ပွဲရလဒ် ပျက်ပြယ်ရန် နိုင်ငံရေးအရ တမင်အမှုဆင်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း HRW လူ့အခွင့်အရေး စောင့်ကြည့်အဖွဲ့က ပြောကြားလိုက်သည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် ၂၀၁၇ ခုနှစ်က စစ်တပ်၏ ရက်ရက်စက်စက် ကျူးလွန်ခံခဲ့ရသည့် ရိုဟင်ဂျာမွတ်ဆလင်များအား နိုင်ငံသားဖြစ်ခွင့်ပြုရေးအတွက် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို ပြင်ဆင်ရန် ရွေးကောက်ခံကိုယ်စားလှယ်များဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည့် အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG) က ကတိပြုလိုက်သည်။

စစ်အာဏာသိမ်းမှုဆန့်ကျင်ရေး ဆန္ဒပြပွဲသတင်းများ ပေးပို့မှုကြောင့် မြိတ်မြို့မှ DVB သတင်းထောက် ကိုအောင်ကျော်နှင့် Mizzima သတင်းထောက် ကိုဇော်ဇော်တို့ကို ပုဒ်မ ၅၀၅ (က) ဖြင့် ထောင်ဒဏ် ၂ နှစ်ချမှတ်လိုက်သည်။

ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို နေပြည်တော်အထူးတရားရုံးတွင် ပထမဆုံးအကြိမ် လူကိုယ်တိုင်ရုံးထုတ်ခဲ့သည်။ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့ ဖမ်းဆီးခံရချိန်မှစ၍ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နှင့် သမ္မတဦးဝင်းမြင့် တို့သည် ပြင်ပတွင် ဖြစ်ပျက်နေသည်များကို ဘာမှ သိမထားကြောင်း ရှေ့နေများက ပြောသည်။

စစ်ကောင်စီအဖွဲ့ဝင် ၄ ဦးနှင့် ဝန်ကြီးအဆင့် ၉ ဦးကို အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုစာရင်းတွင် ဖြည့်စွက် ထည့်သွင်းလိုက်သည်။ အလားတူ ဗြိတိန်နှင့် ကနေဒါနိုင်ငံတို့ကလည်း စစ်ကောင်စီနှင့်ဆက်စပ်သည့် လူပုဂ္ဂိုလ်များ လုပ်ငန်းများကို အသီးသီး ပိတ်ဆို့အရေးယူလိုက်သည်။

စစ်အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်ရေးတွင် ပါဝင်ပြီး တော်လှန်ရေးကဗျာများရေးသားသူ ကဗျာဆရာခက်သီ (ခေါ်) ကိုဇော်ထွန်းကို စစ်ကောင်စီက ဖမ်းဆီးသွားပြီးနောက် တစ်ကိုယ်လုံးညိုမည်းနေပြီး ခန္ဓာကိုယ်တွင်းကလီစာများ မပါတော့သည့် ရုပ်အလောင်းကို မိသားစုထံ ပြန်ပို့ပေးခဲ့သည်။

ပြည်သူများကို အကြမ်းဖက်သတ်ဖြတ်နေသည့် စစ်ကောင်စီတပ်ကို တိုက်ခိုက်ရန် အမျိုးသားညီညွှတ်ရေးအစိုးရက ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ (PDF) ဖွဲ့စည်းလိုက်သည်။

မိတ္ထီလာနှင့် မကွေးမြို့ရှိ စစ်ကောင်စီ လေတပ်အခြေစိုက်စခန်းနှစ်ခု ဒုံးကျည်များဖြင့် ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်ခံရပြီး စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင် ခြောက်ဦးသေဆုံးကြောင်း အတည်မပြုနိုင်သေးသည့် ဆိုရှယ်မီဒီယာသတင်းများအရ သိရသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် အကြမ်းဖက်သတ်ဖြတ်မှုများ ချက်ချင်းရပ်ပြီး အာဆီယံ အထူးကိုယ်စားလှယ်တစ်ဦး၏ ကြားဝင်ညှိနှိုင်းမှုဖြင့် သက်က်ဆိုင်သူအားလုံး ဆွေးနွေးကြရန် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ ဂျကာတာမြို့တွင် ကျင်းပသည့် အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများအဖွဲ့ (အာဆီယံ) အရေးပေါ် ထိပ်သီးအစည်းအဝေးက သဘောတူဆုံးဖြတ်လိုက်သည်။

၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲအနိုင်ရ NLD ကိုယ်စားလှယ်များ၊ တိုင်းရင်းသားကိုယ်စားပြု ကိုယ်စားလှယ်များ၊ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများ ပါဝင်သည့် အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (National Unity Government) ကို နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နှင့် သမ္မတဦးဝင်းမြင့်တို့အား ဗဟိုပြုပြီး ဖွဲ့စည်းလိုက်သည်။

စစ်အာဏာရှင်စနစ် ဆန့်ကျင်ရေးဆန္ဒပြပွဲများတွင် တက်တက်ကြွကြွ ပါဝင်ခဲ့သူ နာမည်ကျော် မော်ဒယ်သရုပ်ဆောင် ပိုင်တံခွန်ကို စစ်ကောင်စီက ဖမ်းဆီးလိုက်သည်။

စစ်တပ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက် နိုင်ငံရေးသမားများ၊ သတင်းထောက်များ၊ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများနှင့် ဆန္ဒပြသူ ရာနှင့်ချီပြီး အဓမ္မဖမ်းဆီးခဲ့ကြောင်း လူ့အခွင့်အရေးစောင့်ကြည့်ရေးအဖွဲ့ (HRW) က ပြောကြားလိုက်သည်။

စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင်များ ရက်ရက်စက်စက် ကျူးလွန်သည့် ဓာတ်ပုံ ဗီဒီယိုများ နိုင်ငံတကာသတင်းမီဒီယာများတွင် ပျံ့နှံ့နေခြင်းကို ထိန်းချုပ်နိုင်ရန်အတွက် မိုဘိုင်းအင်တာနက်ဝန်ဆောင်မှုအားလုံးကို ပို့ဆောင်ဆက်သွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက ဖြတ်တောက်ခဲ့သည်။

ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံနေရသည့် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ကျန်းမာရေးကောင်းမွန်နေကြောင်း စစ်ကောင်စီက စွဲဆိုထားသည့် အမှုအတွက် လိုက်ပါဆောင်ရွက်ပေးနေသည့် ရှေ့နေဒေါ်မင်းမင်းစိုးက ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို အွန်လိုင်း ဗီဒီယိုစနစ်ဖြင့် ပထမဆုံးအကြိမ် တွေ့ဆုံခွင့်ရအပြီး ပြောကြားသည်။

မတ်လ ၂၇ ရက်နှင့် ၂၈ ရက်နေ့ကစပြီး ကရင်ပြည်နယ်တွင် စစ်‌ကောင်စီတပ်၏ လေကြောင်းမှ ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ရွာသားခြောက်ဦးသေဆုံးပြီး ထောင်နှင့်ချီသည့်ဒေသခံများ ထိုင်းနိုင်ငံဘက်သို့ ထွက်ပြေးခဲ့ကြရာ ထိုင်းအာဏာပိုင်များက လက်မခံဘဲ မြန်မာဘက်သို့ ပြန်လည်ပို့ဆောင်ခဲ့သည်။

မန္တလေးမြို့တွင် သားသမီးလေးယောက်ဖခင် ဦးအေးကို (အသက် ၄၂ နှစ်) ကို ရပ်ကွက်အတွင်း ညဘက်ကင်းစောင့်နေစဉ် စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင်များက ဖမ်းဆီးပြီး ကားတာယာပုံပေါ်တွင် အရှင်လတ်လတ် မီးရှို့သတ်ဖြတ်လိုက်သည်။ ဦးအေးကိုကို ကယ်တင်ရန်ကြိုးစားသူများကိုလည်း သေနတ်ဖြင့်ပစ်ခတ်ခဲ့သည်။

စစ်ကောင်စီက တပ်မတော်နေ့ ချီတက်အင်အားပြပွဲနှင့် ညစာစားပွဲ ပြုလုပ်သည့် တစ်နေ့တည်းမှာပင် နိုင်ငံတဝန်း ဆန္ဒပြသူများကို တစ်နေကုန် လိုက်လံပစ်ခတ် သတ်ဖြတ်သည့်အတွက် ကလေးငယ်ခြောက်ဦးအပါအဝင် လူပေါင်း ၁၁၄ ဦး သေဆုံးခဲ့သည်။ ဤနေ့ကို "ဂုဏ်ကျက်သရေမဲ့သော အကြမ်းဖက်နေ့" အဖြစ် ဥရောပသမဂ္ဂက ရှုတ်ချလိုက်သည်။

စစ်တပ်ကို ဆန့်ကျင်ဆန္ဒပြသူ လူငယ်များအနေဖြင့် နောက်စေ့နှင့်နောက်ကျောကို ပစ်ခတ်ခံရမည့်အန္တရာယ် ရှိနေကြောင်း စစ်ကောင်စီ၏ မြန်မာ့အသံရုပ်မြင်သံကြားက ထုတ်လွှင့်သွားသည်။

စစ်တပ်၏ အဓိကစီးပွားရေးဒေါက်တိုင် ကုမ္ပဏီနှစ်ခုဖြစ်သည့် မြန်မာ့စီးပွားရေးဦးပိုင်လီမိတက်နှင့် မြန်မာ့စီးပွား‌ရေးကော်ပိုရေးရှင်းတို့ကို အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုနှင့် ဗြိတိန်က ပိတ်ဆို့အရေးယူလိုက်သည်။

စစ်တပ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက် ဖမ်းဆီးထားသည့် ဆန္ဒပြသူခြောက်ရာကျော်ကို စစ်ကောင်စီက ပြန်လွှတ်ပေးလိုက်ပြီး နောက်တစ်ကြိမ် ဖမ်းဆီးခံရပါက တရားစွဲဆိုပြီး ထောင်ဒဏ်ချမှတ်ခံရမည်ဟု စစ်ကောင်စီက ကြေညာသည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံအခြေအနေအပေါ် အထူးစိုးရိမ်ကြောင်းနှင့် ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံတစ်နိုင်ငံအတွက် အဆင့်မြင့်တပ်မတော် တစ်ရပ် တည်ထောင်ခဲ့သည့် အတွေ့အကြုံများကို မျှဝေလိုကြောင်း အင်ဒိုနီးရှားလေတပ်ဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး တာဂျာဂျန်တိုက အာဆီယံကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်များ အွန်လိုင်းဗီဒီယိုအစည်းအဝေးတွင် ပြောကြားလိုက်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် နောက်ဆုံးကျန်နေသည့် ပုဂ္ဂလိကပိုင် သတင်းစာတစ်စောင်ဖြစ်သည့် The Standard Time Daily သည် ထုတ်ဝေမှု ရပ်ဆိုင်းလိုက်သည်။/p>

ဆန္ဒပြသူများ သတင်းစီးဆင်းမှု ပြတ်တောက်အောင် ရည်ရွယ်ပြီး စစ်ကောင်စီက မိုဘိုင်းဖုန်းအင်တာနက် ဆက်သွယ်ရေးလိုင်းများကို ၂၄ နာရီ ဖြတ်တောက်လိုက်သည်။ နိုင်ငံတစ်ဝန်းရှိ မြို့များတွင် လူ ၂၅ ဦးထက်မနည်း ပစ်ခတ်သတ်ဖြတ်ခံခဲ့ရသည်။

ရန်ကုန်တိုင်း လှိုင်သာယာမြို့နယ်တွင် တရုတ်အထည်ချုပ်စက်ရုံတချို့ မီးရှို့ခံခဲ့ရပြီးနောက် ဆန္ဒပြပြည်သူများကို စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင်များက ပစ်ခတ်မှုကြောင့် ၅၁ ဦးထက်မနည်း သေဆုံးခဲ့သည်။

ရန်ကုန်မြို့တွင် စစ်အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်ရေး ဆန္ဒပြပွဲသတင်းယူရင်း ဖမ်းဆီး ထိန်းသိမ်းခံထားရသည့် သတင်းထောက်၃၇ ဦးထဲမှ ခြောက်ဦးကို စစ်ကောင်စီက စမ်းချောင်းနှင့် ကမာရွတ်မြို့နယ် တရားရုံးတွင် ဗီဒီယိုအွန်လိုင်းစနစ်ဖြင့် ရုံးထုတ် စစ်ဆေးခဲ့သည်။

မြန်မာစစ်တပ်သည် မြို့ပေါ်တွင် ငြိမ်းချမ်းစွာ ဆန္ဒပြသူများကို စစ်မြေပြင်တွင်သာ တွေ့ရတတ်သည့် စစ်လက်နက် နည်းလမ်းများအသုံးပြုပြီး အကြမ်းဖက်ဖြိုခွဲနေကြောင်း မှတ်တမ်းဗီဒီယိုများကို အခြေခံပြီး အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်အဖွဲ့ (Amnesty International) အဖွဲ့က သုတေသန အစီရင်ခံစာ ထုတ်ပြန်လိုက်သည်။

နိုင်ငံတဝန်းရှိ တက္ကသိုလ်များ၊ ဆေးရုံများနှင့် ဘာသာရေးအဆောက်အအုံများကို စစ်ကောင်စီတပ်က ဝင်ရောက် နေရာယူလိုက်သည်။ မဇ္ဈိမ၊ ဒီမိုကရက်တစ်မြန်မာ့အသံ (ဒီဗွီဘီ)၊ 7Day၊ Myanmar Now နှင့် ခေတ်သစ်… စသည့် ပြည်တွင်းအခြေစိုက် သတင်းဌာနငါးခုကို ထုတ်ဝေဖြန့်ချိခွင့် ပိတ်ပင်လိုက်သည်။

ရန်ကုန်တိုင်း ပန်းဘဲတန်းမြို့နယ်မှ NLD ပါတီ ရပ်/ကျေးဥက္ကဋ္ဌ ဦးခင်မောင်လတ်ကို စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင်များက ဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်သွားပြီး နောက်တနေ့တွင် နှိပ်စက်ညှဉ်းပန်းခံထားရသည့် ဒဏ်ရာများဖြင့် ပြည့်နေသည့် ရုပ်အလောင်းကို ပြန်ယူရန် မိသားစုကို အကြောင်းကြားခဲ့သည်။

မန္တလေးမြို့တွင် မတ် ၃ ရက်နေ့က သေနတ်ဖြင့် ပစ်ခတ်သတ်ဖြတ်ခံရသည့် အသက် ၁၉ နှစ်အရွယ် မကြယ်စင်၏ သင်္ချိုင်းအုတ်ဂူကို စစ်ကောင်စီက စစ်ကားတစ်စီး၊ ရဲကားခြောက်စီးဖြင့် လာရောက်တူးဖော်ခဲ့သည်။ ယင်းသည် မကြယ်စင် သေဆုံးရသည့် အကြောင်းရင်းကို ဖုံးကွယ်ရန်ကြိုးပမ်းမှုအဖြစ် လေ့လာသူများက ဝေဖန်ထောက်ပြခဲ့ကြသည်။

နိုင်ငံတဝန်း လူထုဆန္ဒပြပွဲများကို စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင်များက ကျည်အစစ်များ၊ မျက်ရည်ယိုဗုံးများဖြင့် ပစ်ခတ်ပြီး အကြမ်းဖက်ရိုက်နှက်ဖြိုခွဲသည့်အတွက် လူ ၃၈ ဦးထက်မနည်း သေဆုံးပြီး၊ တစ်ရာကျော် ဒဏ်ရာရရှိခဲ့သည်။

စစ်ကောင်စီက ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အပေါ် မူလစွဲဆိုထားသည့် သွင်းကုန်ပို့ကုန်ပုဒ်မ၊ သဘာဝဘေးအန္တရာယ် ပုဒ်မများအပြင် နိုင်ငံတော်အကြည်ညို ပျက်စေမှု ပုဒ်မ ၅၀၅ (ခ) နှင့် ဆက်သွယ်ရေးပုဒ်မ ၆၇ လိုင်စင်မဲ့ လမ်းလျှောက်စကားပြောစက် ပိုင်ဆိုင်မှု တို့ဖြင့် ထပ်တိုးတရားစွဲလိုက်သည်။

ရန်ကုန်၊ မန္တလေးနှင့် နိုင်ငံတဝန်းက မြို့ကြီးများတွင် စစ်အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်ရေး ဆန္ဒပြပွဲများကို စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင်များက အသံဗုံး၊ မျက်ရည်ယိုဗုံး၊ လက်ပစ်ဗုံးများဖြင့် ပစ်ခတ်ဖြိုခွဲမှုကြောင့် လူ ၁၈ ဦးထက်မနည်း သေဆုံးခဲ့သည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဒီမိုကရေစီ ပြန်လည်ရရှိရေးနှင့် ပြည်သူများ၏လုံခြုံရေးအတွက် လုံခြုံရေးကောင်စီနှင့် နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်းက အာဏာသိမ်းမြန်မာစစ်တပ်ကို အပြင်းထန်ဆုံး အရေးယူဆောင်ရွက်ရန် ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ မြန်မာအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ် ဦးကျော်မိုးထွန်းက ကုလသမဂ္ဂအထွေထွေညီလာခံကို တိုက်တွန်းလိုက်သည်။

ရန်ကုန်မြို့တွင် စစ်အာဏာသိမ်းမှု ဆန့်ကျင်ဆန္ဒပြသူများကို စစ်တပ်ထောက်ခံသူ လူတစ်စုက တုတ်၊ လေးခွများဖြင့် တိုက်ခိုက်သည့်အတွက် လူ ၂၀ ထက်မနည်း ဒဏ်ရာရရှိခဲ့သည်။

အင်ဒိုနီးရှား နိုင်ငံခြားရေး၀န်ကြီး Retno Marsudi ၊ ထိုင်းနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Don Pramudwinai နှင့် စစ်ကောင်စီဝန်ကြီး ဦးဝဏ္ဏမောင်လွင်တို့ ထိုင်းနိုင်ငံ ဘန်ကောက်မြို့တွင် တွေ့ဆုံသည်။ အင်ဒိုနီးရှား နိုင်ငံခြားရေး၀န်ကြီးက ပြည်သူလူထု၏ အသံကို နားထောင်ဖို့ စစ်ကောင်စီကို တိုက်တွန်းလိုက်သည်။

မြန်မာစစ်တပ်က အင်တာနက်ဖြတ်တောက်ပြီး လွတ်လပ်စွာဖော်ထုတ်ခွင့်ကို ပိတ်ပင်သည့်အပေါ် စိုးရိမ်ကြောင်း၊ လက်နက်မဲ့ ပြည်သူများကို ကျည်အစစ်ဖြင့် ပစ်ခတ်သတ်ဖြတ်သည့်အပေါ် လုံးဝလက်မခံနိုင်ကြောင်းနှင့် လူ့အခွင့်အရေးနှင့် နိုင်ငံတကာဥပဒေများကို လေးစားလိုက်နာရန် စက်မှုထိပ်သီး ခုနစ်နိုင်ငံက တောင်းဆိုလိုက်သည်။

စစ်ကောင်စီက လူငါးယောက်ထက် ပိုမစုဝေးရန် အမိန့်ထုတ်ထားသော်လည်း နိုင်ငံတဝန်းရှိ မြို့ကြီးများတွင် စစ်အာဏာသိမ်းမှုဆန့်ကျင်သည့် သိန်းနှင့်ချီသည့် လူထုက လမ်းပေါ်ထွက် ဆန္ဒပြခဲ့ကြသည်။

မန္တလေး ရတနာပုံသင်္ဘောကျင်းအနီး ဆန္ဒပြသူများကို စစ်ကောင်စီ ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်များက ပစ်ခတ်သည့်အတွက် ဆန္ဒပြသူနှစ်ဦး သေဆုံးခဲ့သည်။

နေပြည်တော်တွင် ဦးခေါင်းကို ကျည်ထိမှန်ခဲ့သည့် မမြသွဲ့သွဲ့ခိုင်ကို အသက်ရှုစက်ဖြုတ်လိုက်ပြီးနောက် သေဆုံးသွားပြီဖြစ်ကြောင်း ဆရာဝန်များက အတည်ပြုပြောကြားသည်။

ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဉပဒေနှင့် အညီ စစ်တပ်အာဏာသိမ်းခဲ့ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း၊ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နှင့် သမ္မတဦးဝင်းမြင့်ကို လုံခြုံသည့်နေရာတွင် ထိန်းသိမ်းထားပြီး ကျန်းမာရေးကောင်းမွန်နေကြောင်း စစ်ကောင်စီ ပထမဆုံးအကြိမ် သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဗိုလ်မှူးချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက ပြောကြားသည်။

စစ်ကောင်စီက ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းထားသည့် အစိုးရအရာရှိများ၊ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများ၊ အရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းဝင်များ၊ သတင်းထောက်များ၊ သံဃာတော်များနှင့်ကျောင်းသား ၃၅၀ ကျော်နှင့် ပတ်သက်၍ စုံစမ်းနေကြောင်း ကုလသမဂ္ဂ လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ လက်ထောက်မဟာမင်းကြီး Nada Al-Nashif က ပြောကြားလိုက်သည်။

အာဏာသိမ်း မြန်မာစစ်ခေါင်းဆောင်များကို အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက ပိတ်ဆို့ဒဏ်ခတ် အရေးယူလိုက်ကြောင်း အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒင်က ကြေညာလိုက်သည်။

နေပြည်တော်တွင် စစ်အာဏာသိမ်းမှု ဆန့်ကျင်ဆန္ဒပြသူများကို စစ်ကောင်စီရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်များက သေနတ်ဖြင့် အချက် ၆၀ ခန့် ပစ်ခတ်သည့်အတွက် အသက် ၂၀ အရွယ် မမြသွဲ့သွဲ့ခိုင်၏ ဦးခေါင်းကို ထိမှန်ခဲ့သည်။ ၁၀ ရက်အကြာတွင် အသက်ရှူစက် ဖြုတ်လိုက်ပြီးနောက် မမြသွဲ့သွဲ့ခိုင် ကွယ်လွန်ခဲ့သည်။

နိုင်ငံတစ်ဝန်းတွင် အာဏာသိမ်းမှုဆန့်ကျင်ရေး လူထုဆန္ဒပြပွဲများ ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးနောက် စစ်ကောင်စီက ညမထွက်ရအမိန့်နှင့် လူ ငါးဦးထက်ပိုပြီး မစုဝေးကြရန် ထုတ်ပြန်လိုက်သည်။

စစ်တပ်အာဏာသိမ်းခြင်းကို လုံးဝလက်မခံဘဲ တခဲနက် ဆန့်ကျင်တုံ့ပြန်ကြရန် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က ပြည်သူများကို ပန်ကြားလိုက်သည်။ အာဏာသိမ်းနိုင်သည်ကို ကြိုတင်ခန့်မှန်းမိသဖြင့် လုပ်ဖော်ကိုင်ဘက်များနှင့် တိုင်ပင်ပြီး ပြည်သူသို့ ပန်ကြားချက်တစ်စောင် ရေးသားခဲ့ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း NLD နာယက ဦးဝင်းထိန်က ပြောသည်။

စစ်တပ်က စွပ်စွဲထားသလို ရွေးကောက်ပွဲ မဲမသမာမှု မဖြစ်နိုင်ကြောင်း ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က ထုတ်ပြန်လိုက်သည်။

နိုဝင်ဘာလ ရွေးကောက်ပွဲသည် လွတ်လပ်တရားမျှတပြီး ပွင့်လင်းမြင်သာသည့် ရွေးကောက်ပွဲဖြစ်ကြောင်း သက်သေပြရန်၊ ထိုသို့ သက်သေပြနိုင်မှသာ ပြည်သူ့ဆန္ဒနှင့်အညီ ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်ကို လက်ခံမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်၊ အစိုးရနှင့် ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ကို စစ်တပ်က တောင်းဆိုလိုက်သည်။

၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲတွင် မဲစာရင်းအမှားများ၊ မဲမသမာမှုများ ရှိနိုင်သဖြင့် တပ်မတော်က စိစစ်‌ဆောင်ရွက်နေကြောင်း ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က နေပြည်တော်သို့ ရောက်ရှိနေသည့် တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဝမ်ယိကို ပြောဆိုခဲ့သည်။

ဒုတိယအကြိမ် လွှတ်တော်သက်တမ်းမကုန်ဆုံးမီ ရွေးကောက်ပွဲဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များ တင်ပြဆွေးနွေးရန်အတွက် လွှတ်တော် အထူးအစည်းအဝေး ခေါ်ယူပေးရန် တပ်မတော်သားကိုယ်စားလှယ် ၁၆၀ ဦး၊ ကြံ့ခိုင်ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ ကိုယ်စားလှယ် ၃၆ ဦး အပါအဝင် ကိုယ်စားလှယ် ၂၀၃ ဦးက တောင်းဆိုလိုက်သည်။

၂၀၂၀ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲတွင် တရားမမျှတမှု၊ မရိုးသားမှုများ တွေ့ရှိခဲ့ကြောင်း ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က စစ်ဦးစီးတက္ကသိုလ် အရာရှိများအား ဗီဒီယိုမိန့်ခွန်းမှတစ်ဆင့် ပြောကြားခဲ့သည်

ရွေးကောက်ပွဲဆိုင်ရာ စာရွက်စာတမ်းများကို ကူးယူခွင့်တောင်းခံခြင်းသည် ဥပဒေနှင့်အညီဖြစ်ကြောင်း၊ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်သည် ပွင့်လင်းမြင်သာမှု၊ သန့်ရှင်းမျှတမှုဖြင့် သံသယကင်းအောင် ဆောင်ရွက်ပေးသင့်ကြောင်း စစ်တပ်သတင်းပြန်ကြားရေးအဖွဲ့က တုံ့ပြန်လိုက်သည်။

ရွေးကောက်ပွဲနှင့်သက်ဆိုင်သည့် စာရွက်စာတမ်း အထောက်အထားများကို မိတ္တူကူးခွင့်ပေးရန် စစ်တပ်၏တောင်းဆိုချက်ကို ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က ငြင်းပယ်လိုက်သည်။

အာဏာရ NLD ပါတီက လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်နေရာ စုစုပေါင်း ၃၉၆ နေရာတွင် အနိုင်ရရှိပြီး၊ စစ်တပ်ကျောထောက်နောက်ခံပြု USDP ပါတီက ၃၃ နေရာသာ ရရှိခဲ့သည်။

နိုင်ငံတော်သမ္မတ သို့မဟုတ် ဒုတိယသမ္မတ၏ အရည်အချင်းပျက်ယွင်းခြင်း၊ ဉပဒေအရ ပေးအပ်သောတာဝန်များကို ကျေပွန်စွာ မဆောင်ရွက်ခြင်း စသည့်အချက်များကို ကျူးလွန်ပါက စွပ်စွဲပြစ်တင်ခြင်းကို ဆောင်ရွက်နိုင်ကြောင်း တပ်မတော်က ပြောကြားလိုက်သည်။

ကြံ့ခိုင်ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ၏ ဦးဆောင်စီစဉ်မှုဖြင့် နိုင်ငံရေးပါတီ ၃၄ ပါတီနှင့် တွေ့ဆုံပွဲတွင် ရွေးကောက်ပွဲ တရားမျှတမှု မရှိပါက ဝင်ရောက်ဖြေရှင်းပေးရန် ပါတီခေါင်းဆောင်အချို့က အကူအညီတောင်းခံခဲ့ရာ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က မိမိမလုပ်ရဲတာ ဘာမှမရှိကြောင်း ပြောဆိုခဲ့သည်။

၁၉၉၀ နောက်ပိုင်း ပထမဆုံးအကြိမ် ကျင်းပသည့် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲတွင် NLD ပါတီက မဲအပြတ်အသတ် အနိုင်ရရှိခဲ့သည်။ သို့ရာတွင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် သမ္မတဖြစ်ခွင့်မရှိအောင် တားမြစ်ထားသည့် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအရ စစ်တပ်ကသာ အာဏာကို ဆက်လက်ထိန်းချုပ်ထားခဲ့သည်။ NLD အစိုးရကဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အတွက် နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်ရာထူး ဖန်တီးပြီး ကန့်သတ်ချက်များကို ရှောင်ရှားခဲ့သည်။