အေူခခံဥပဒေမြ တိုင်းရင်းသား အခြင့်အရေးမဵား အိံြစ်သာရမရြိေုကာင်းဝေဖန်

တိုင်းရင်းသားလူမဵိြးမဵား ကောင်စီ (ENC) အတြင်းရေးမြြး ဆလိုင်း လဵန်မုန်းဆာခေၝင် (အလယ်) တြဲဖက် အတြင်းရေးမြြး စောဒေးဗစ် ထော (ယာ)၊ ဥရောပ ူမန်မာ႟ုံး ဒၝ႟ိုက်တာ ဦးဟန်ယောင်ဝေ (ဝဲ)တိုႛ ူဖစ်ပၝသည်။ (Photo: RFA) ပုံဋ္ဌကီးုကည့်လိုလ္တွင်။ >>

စစ်အစိုးရက ခေၞယူကဵင်းပမဲ့ အေူခခံဥပဒေမူုကမ်း လူထုဆ္ဋိံခံယူပြဲနဲႛပတ်သက်္ဘပီး ကန်ႛကြက်မဲ ပေးုကဖိုႛ ူပည်တြင်းူပည်ပ အဖြဲႚအစည်းအသီးသီးက ေုကညာနေုကသလို ထိုင်းိံိုင်ငံအေူခစိုက် ENC ခေၞ တိုင်းရင်းသားလူမဵိြးမဵားကောင်စီ (ူပည်ထောင်စုူမန်မာိံိုင်ငံ) ကလည်း ကန်ႛကြက်မဲ ပေးဖိုႛ ေုကညာခဵက်ထုတ်ူပန် တိုက်တြန်းလိုက်ပၝတယ်။

ENC ခေၞ တိုင်းရင်းသားလူမဵိြးမဵားကောင်စီ ( ူပည်ထောင်စုူမန်မာိံိုင်ငံ) က ဒီကနေႛ ထုတ်ူပန်တဲ့ ေုကညာခဵက်မြာ - ူပည်သူလူထုနဲႛ ူပည်သူလူထုက ေ႟ြးခဵယ်တင်ေူမၟာက်ထားတဲ့ ူပည်သူႛ လြတ်တော် ကိုယ်စားလြယ်တေမြပၝဝင်ပဲ စစ်အုပ်စုက တဘက်သတ်ရေးဆြဲထားတဲ့ အေူခခံဥပဒေ မူုကမ်းဟာ စစ်အာဏာရြင်စနစ်ကို အဓြန်ႛရြည်တည်တန်ႛစေမြာူဖစ်တဲ့အတြက် ဒီဥပဒေကိုအတည်ူဖစ်အောင် ဋ္ဌကိြးပမ်းတာဟာ တိုင်းူပည်ရဲ့ိံိုင်ငံရေးူင်္ပံနာတေကြို ပိုမို႟ြပ်ထြေးသြားစေိံိုင်ေုကာင်း၊ အိံြစ် (၆၀)ူပည်တြင်းစစ်ကို ပို္ဘပီးရြည်ုကာစေိံိုင်ေုကာင်း၊ စီးပြားရေး၊ လူမြရေးဒုက္ခမဵိြးစုံ နဲႛ လူႛအခြင့်အရေး ခဵိြးဖောက်မြတေကြို ပို္ဘပီး ဋ္ဌကီးထြားစေမြာူဖစ်ေုကာင်း ဖော်ူပထားပၝတယ်။

လာမဲ့မေလမြာ လူထုက အတည်ူပရြမဲ့ အေူခခံဥပဒေမူုကမ်းနဲႛ ပတ်သက်္ဘပီး ENC ခေၞ တိုင်းရင်းသားလူမဵိြးမဵားကောင်စီ ( ူပည်ထောင်စုူမန်မာိံိုင်ငံ) ရဲ့ အတြင်းရေးမြြးူဖစ်တဲ့ ဒေၝက်တာ လ္တွံမုန်းက အခုလိုဆိုပၝတယ်။

ဒေၝက်တာ လ္တွံမုန်း။ ။“ဖြဲႚစည်းပုံ အေူခခံ ဥပဒေဆိုတာ ိံိုင်ငံတော် အခဵြပ်အူခာအာဏာကို ပိုင်ဆိုင်ထားတဲ့ ူပည်သူလူထုနဲႛ အဲဒီအခဵြပ်အူခာအာဏာကို ူပည်သူလူထုကိုယ်စား အသုံးူပမြဲ့ အစိုးရုကားမြာ ခဵြပ်ဆိုထားတဲ့ ပဋိဉာဉ်စာတမ်း ူဖစ်နေပၝတယ်။ ဒၝပေမဲ့ ဒီူဖစ်စဉ်တခုလုံးကို ကဋ္ဋန်တော်တိုႛ ုကည့်လိုက်လိုႛရြိရင် တကယ်တမ်း ိံိုင်ငံတော် အခဵြပ်အူခာအာဏာကို ပိုင်ဆိုင်တဲ့ ူပည်သူလူထု အခန်းက္ပက လုံးဝမပၝဘူး၊ အဲဒီအတြက်ေုကာင့် ဒၝဟာ ူပည်သူလူထုကို စော်ကားတာ ူဖစ်တယ်၊ အဲဒၝကိုသာ ထောက်ခံမိလိုက်လိုႛရြိရင် နအဖ စစ်အစိုးရကို သူတိုႛ ထင်တိုင်းကဲဵ္ဘပီးတာ့ စစ်အာဏာရြင်စနစ်အောက်မြာ ကဋ္ဋန်တော်တိုႛ တိုင်းူပည်ကို အုပ်ခဵြပ်သြားဖိုႛ အခြင့်အရေး ပေးသလို ူဖစ်မယ်။ အဲဒီအတြက်ေုကာင့် မထောက်ခံသင့်ဘူးလိုႛ ကဋ္ဋန်တော်တိုႛ ေူပာတာ ူဖစ်ပၝတယ်။”

ဒီအေူခခံဥပဒေမူုကမ်းထဲမြာ တိုင်းရင်းသားအခြင့်အရေး စတာတြေရေးသားထားပေမဲ့ စစ်တပ်ကို အာဏာကုန်ပေးအပ်ထားတာမိုႛ အဲဒီရေးသားခဵက်တေရြဲ့ အိံြစ်သာရဟာ အလကားူဖစ်သြားိံိုင် တယ်လိုႛလည်း ဒေၝက်တာလ္တွံမုန်းက ူမင်ပၝတယ်။

ဒေၝက်တာ လ္တွံမုန်း။ ။“ဒီ ဖြဲႚစည်းပုံ အေူခခံဥပဒေထဲမြာ အတိုင်းအတာတခု အူဖစ်နဲႛ အေူခခံလူႛအခြင့်အရေးတြေ၊ တိုင်းရင်းသားအခြင့်အရေးတြေ ရေးသားထားတာ မြန်ပၝတယ်၊ ဒၝပေမဲ့ အဲဒီဟာရဲ့ အခေၝင်အခဵြပ်က ဘယ်မြာ သြားတြေႚရသလဲဆိုတော့ ပေးထားတဲ့ အခြင့်အရေးအတိုင်း ကဋ္ဋန်တော်တိုႛ လုပ်္ဘပီးတော့မြ တိုင်းရင်းသားတေရြဲ့ အခြင့်အရေးကို ဖော်ဆောင်္ဘပီးတော့ လုပ်ရင်းနဲႛ စစ်အစိုးရက သဘောမကဵဘူးဆိုရင် အားလုံးကို ဟန်ႛတားိံိုင်တယ်၊ ္ဘပီးတော့ စစ်သေနာပတိခဵြပ်ကန္ဘေပီးတော့ အာဏာသိမ်းိံိုင်တယ်။ ဆိုတော့ အဲဒီလို အာဏာသိမ်းိံိုင်တဲ့အထိကို ိံိုင်ငံတော် ဖြဲႚစည်းပုံ အေူခခံဥပဒေက ပေးထားတယ်ဆိုကတည်းက ဖြဲႚစည်းပုံ အေူခခံဥပဒေထဲမြာ ရေးဆြဲထားတဲ့ ပုဒ်မအားလုံးက ဘာမြ အဓိပဍ္ဎာယ်မရြိတော့ဘူး။ ဒၝက ဟာသပဲ ူဖစ်နေတယ်၊ အိံြစ်သာရမရြိတော့ဘူး။ အဲဒီအတြက်ေုကာင့် ကဋ္ဋန်တော်တိုႛအနေနဲႛ ူပည်တြင်းမြာ တိုင်းရင်းသားတြေ အခြင့်အရေး ဘယ်လောက်ပဲ ပေးပေး၊ ကဋ္ဋန်တော်တိုႛ လက်တြေႚကဵင့်သုံးိံိုင်မြာ မဟုတ်ဖူး ဆို္ဘပီးတော့ ကဋ္ဋန်တော်တိုႛ ေူပာနေတာ ူဖစ်ပၝတယ်။” တကယ်လိုႛ အခုအေူခခံဥပဒေမူုကမ်းသာ အတည်ူဖစ်သြားမယ်ဆိုရင် ူမန်မာိံိုင်ငံတြင်း တိုင်းရင်းသားလူမဵိြးရေးူင်္ပံနာဟာ ပိုမိုဋ္ဌကီးထြားလာမြာူဖစ်ေုကာင်း၊ တိုင်းရင်းသားတေရြဲ့ ကိုယ်ပိုင်ယဉ်ကေဵးမြတြေ ပေဵာက်ပဵက်ကုန်္ဘပီး နောက်ဆုံးလူမဵိြးတေပြၝ ပေဵာက်ကြယ်သြားိံိုင်တဲ့အေုကာင်း အခုလိုေူပာပၝတယ်။

ဒေၝက်တာ လ္တွံမုန်း။ ။“အခု နအဖ စစ်အစိုးရက ရေးဆြဲတဲ့ ဖြဲႚစည်းပုံ အေူခခံဥပဒေမြာ ုကည့်လိုက်မယ်ဆိုရင် ကဋ္ဋန်တော်တိုႛ ခဵင်းလူမဵိြးရဲ့ လူမဵိြး အခန်းက္ပကို အသိအမြတ်ူပတြာ မရြိတော့ဘူး။ ရြမ်းဆို မရြိတော့ဘူး။ ူပည်နယ်တေရြဲ့ နာမယ်တောင်မြ ကဋ္ဋန်တော်တိုႛ လူမဵိြးတေရြဲ့ နာမယ်နဲႛ မပေးထားခဵင်တော့ဘူး။ အဲဒီကတည်းကိုက ကဋ္ဋန်တော်တိုႛရဲ့ အမဵိြးသား လက္ခဏာကို ႟ိုက်ခဵိြး္ဘပီးသား ူဖစ်နေတယ်။ အမဵိြးသား လက္ခဏာကို ႟ိုက်ခဵိြးတယ်ဆိုလိုႛရြိရင် အဲဒီအောက်မြာ ရြိနေတဲ့ အခြင့်အရေးဟာလည်းပဲ ဘယ်လိုမြ ကဋ္ဋန်တော်တိုႛ အကောင်အထည်ဖော်လိုႛ ရမြာ မဟုတ်ဖူး။”

“နောင် ိံြစ်ပေၝင်း ၅၀၊ ိံြစ်ပေၝင်း ၁၀၀အတြင်းမြာ ဒီူပည်ထောင်စုထဲမြာ တိုင်းရင်းသားလူမဵိြးအားလုံး အမဵိြးူပြတ်အောင် သူတိုႛ ဦးတည်္ဘပီးတော့ လုပ်နေတဲ့ စီမံခဵက်ဋ္ဌကီး ပၝနေတယ်။ အဲဒီအတြက်ေုကာင့် ဒၝဟာ အင်မတန်မြ အ္ဈိံရာယ်ဋ္ဌကီးတာ ူဖစ်ပၝတယ်။”

အခု အေူခခံဥပဒေမူုကမ်းဟာ ဗိုလ်ခဵြပ်အောင်ဆန်းနဲႛတိုင်းရင်းသားခေၝင်းဆောင်တြေ ဖော်ဆောင်ခဲ့တဲ့ ပင်လုံစာခဵြပ်နဲႛမကိုက်ညီတဲ့အူပင် ပင်လုံစိတ်ဓာတ်ကိုလည်း စော်ကားနေတာေုကာင့် ူပည်သူလူထု တရပ်လုံးအနေနဲႛ ဆန်ႛကဵင်ကန်ႛကြက်ုကဖိုႛ တိုက်တြန်းရတာူဖစ်ေုကာင်း ဒေၝက်တာဆလိုင်းလ္တွံမုန်း က ေူပာုကားသြားပၝတယ်။